PWM ve MPPT Solar Şarj Kontrol Cihazı farketmeksizin piyasadaki neredeyse tüm cihazların Yük Çıkışının tasarlanma amacını ve buraya bağlanacak yüklerin özelliklerini detaylı maddeler halinde şu şekilde ifade edebiliriz.
YÜK ÇIKIŞI YAPISI NASILDIR?
Öncelikle Şarj cihazı üzerinden (LOAD) Yük çıkışı aslında Akü giriş klemenslerine paralel olarak bağlıdır sadece yükü açma kapatma yapmak için elektronik anahtar(Mosfet, Transistör vb.) bulunur. Bu anahtar mikroişlemci aracılığı ile akünün seviyesine göre veya aşırı akım durumuna göre koruma amaçlı açılıp kapatılmaktadır. Farklı şekilde zaman ayarlı, özel görevleri sebebiyle de açılıp kapatılması yapılmaktadır.
YÜK ÇIKIŞINDA VOLTAJ SABİT MİDİR?
Hayır, Solar şarj kontrol cihazlarının yük çıkışında herhangi bir voltaj regülasyonu söz konusu değildir. Örnek olarak Akü voltajı 14.23Volt olduğunda Yük Çıkışıda 14.23V olur. Aynı şekilde Akü Voltajı 11.33Volt olduğunda Yük çıkışıda 11.33Volt olur. Bazen bu durum karıştırılıyor ve sanki akü voltajı kaç olursa olsun yük çıkışı sabit 12.0V veriyormuş gibi düşünülerek bağlantı yapılıyor.
YÜK ÇIKIŞI KORUMA METODLARI NEDİR?
Solar şarj kontrol cihazlarının yük çıkışında genellikle aşırı akım koruma, kısa devre koruma veya sigorta bulunur. Mikroişlemci yük çıkışından çekilen akımı ölçer ve belli değerin üzerine çıktığında çıkışı kapatır. Kısa devre olduğunda da yine elektronik devre elemanları yük çıkışını kapatır. Kısa devre ortadan kalktığında yeniden açılır veya kullanıcıdan tuşa basıp açılması için komut bekler, hiç biri yoksa akım değerine uygun sigorta bulunur ve kısa devre durumunda atar.
Düşük Voltaj Koruma; Akünün aşırı deşarj olmaması için voltaj set edilen değerin altına düştüğünde yük çıkışını kapatarak akünün daha fazla bitmesi engellenir.
Yüksek Voltaj Koruma, Kritik voltaj seviyesinde zarar görecek yüklerin akü voltajı yükseldiğinde örneğin 14.8 -15V olduğunda Yük çıkışına bağlı cihazı korumaya almak için kapatır. Bu durum genelde sulu akülerin ayda bir kez Equalize denilen şarj kademesinde yüksek voltajda şarj edilmesi durumunda yükün ayrılması için kullanılıyor.
YÜK ÇIKIŞINA HANGİ CİHAZLAR BAĞLANABİLİR?
Yük çıkışının akü uçlarına paralel olduğunu söylemiştik bu durumda cihazın yük çıkış akım kapasitesine kadar herhangi bir elektrikli alet bağlanabilir. Örnek değer verelim. 20A yük çıkışına sahip solar şarj cihazına 20amperden az akım çeken cihazlar takılabilir. Örneğin lamba, tv, anten gibi. Normalde motorlu yüklerin veya gücü yetiyor ise invertörün bağlanması sorun teşkil etmese de önerilen bir durum DEĞİLDİR. Sebebi ise motorlu yükler veya invertör anlık yüksek akım çektikleri için cihazı korumaya sokarak aynı çıkışa bağlı diğer cihazlarında enerjisinin kesilmesine sebep olmaktadır.
Örneğin 12V buzdolabı ve hidrofor pompasını bu çıkışa taktığınızda belki günlerce sorun olmadan çalışacaktır fakat hidrofor sıkışıp aşırı akım çekerek şarj cihazını kısa devre koruma moduna sokarsa ve durum fark edilmezse buzdolabı da enerjisiz kalacağı için kötü sonuçlara yol açacaktır. Aynı şekilde invertörün de aşırı akım çekmesi durumunda enerji kesilmesi durumu oluşmaktadır. Bu sebeple hafif yükler olarak nitelendirdiğimiz yani aşırı akım çekme ihtimali olmayan ve enerji kesilse dahi mağduriyet oluşturmayacak yüklerin bağlanmasını öneriyoruz.
Akıllarda soru işareti oluşmaması için; 12V buzdolabı yük çıkışından çalışabilir. Hidrofor çalışabilir, invertör çalışabilir fakat yukarıda ifade edilen durumlar sebebiyle buraya bağlanması ÖNERİLMEMEKTEDİR. Lamba,TV,Uydu Anten gibi açık unutulduğunda aküye zarar verebilecek yüklerin bağlanması çok daha uygundur.
Bir diğer amacı ise uzaktan(Bluetooth ile), açma kapatma yapılabilmektedir, aydınlatma ve zaman ayarlı çalışma istenilen durumlarda cihaz içerisinden programlama yaparak örneğin akşam olunca lambayı yakıp gündüz sönmesini sağlayabilirsiniz. Herhangi bir cihazı zaman ayarlı çalıştırabilirsiniz gibi esnek özellikleri de bulunmaktadır.
Genel olarak yük çıkışının tasarlanma amacı bu şekilde özetlenebilir.
Havensis Elektronik