KARAVANDA veya BAĞ EVİNDE SOLAR PANELLER SERİ Mİ BAĞLANMALI PARALEL Mİ BAĞLANMALI?
Aşağıda anlatılanlar markadan bağımsız olarak elektriksel tanımlamalardır ve bütün MPPT cihazlar için geçerlidir.
Son zamanlarda Halfcut panellerin yaygınlaşması ve 400W-450W-550W gibi solar panellerin üretilmesiyle birlikte standart 12V panel veya 24V panel algısı bozulmaya ancak teknik olarak cihazları tanımadan eski üsülde seri veya paralel bağlanmaya devam edildiğini görmekteyiz. Bu konuda bilgilendirme gereği hissettik.
Öncelikle panelinizi seri mi paralel mi bağlanacak diye düşünmeden önce varsa MPPT cihazınızın Açık devre voltajını kontrol edin. Piyasada yaygın olarak 75V-100V-150V destekli MPPT cihazlar bulunuyor.
Yaygın olarak,
20A-30A-40A 12/24V MPPT cihazlar Max 75V veya 100V
60A-70A-80A 12/24/48V MPPT cihazlar Max 150V panel giriş voltajı destekliyor.
Elimizde 12/24V 40A MPPT ve Panel Giriş Max. 100V olduğunu varsayalım.
Buradaki 100V ifadesi, Cihazın panel girişine verebileceğiniz 25 derece ortam sıcaklığındaki maksimum gerilimi ifade eder, 100V üst sınırdır ve güvenli çalışma aralığı toleransı en az %10 bırakılmalıdır. Yani 90Voltu aşmamak önemlidir.
75Volt giriş izin veren cihazlar içinde 67Volt sınır kabul edebilirsiniz.
Bu güvenlik payının sebebi, Güneş paneli karakteristiği gereği, ısındıkça açık devre gerilimi düşer, soğudukça ve eksi derecelere indikcede açık devre gerilimi yükselir.
Yani yazın açık devre gerilimi 47V olan panelin kışın Açık devre voltajı 52Volt olabilmektedir.
Sırada Güneş Panelinin bağlantısı var. Burayı biraz detaylandıralım ve 4 farklı panel türüne göre açıklayalım.
205W-230W Monokristal-HalfCut Açık Devre Voltajı 22-25Volt olan Paneller (Eski Adı 12V Panel)
205W Halfcut Monokristal Açık Devre Voltajı 23-25Volt olan Paneller (Eski Adı 12V Panel)
340W Monokristal Açık Devre Voltajı 38-39Volt olan Paneller (Eski Adı 24V Panel)
400W-410W Halfcut Monokristal Açık Devre Voltajı 47-50Volt olan Paneller (MPPT PANELİ)
450W Halfcut Monokristal Açık Devre Voltajı 47-50Volt olan Paneller (MPPT PANELİ)
550W Halfcut Monokristal Açık Devre Voltajı 47-50Volt olan Paneller (MPPT PANELİ)
650W Halfcut Monokristal Açık Devre Voltajı 47-50Volt olan Paneller (MPPT PANELİ)
Görüldüğü gibi panellerin güçlerine göre voltajları ve sınıfları değişmektedir.
Şimdi buradaki en önemli konu, düz mantık düşünerek tüm panelleri SERİ BAĞLAYAMAYIZ.
2 panelim var, hepsini seri bağlayalım dersek, 205W paneller tüm cihazlara bağlanır, 340W Paneller en az 100V girişli MPPT cihaz için olur, 450W üzerindeki paneller 100V cihaza dahi seri bağlanamaz.
3 panelim var, hepsini seri bağlayalım dersek, 205W panelleren az 100V girişli MPPT cihaz için olur 75V girişli cihaza seri bağlantı yapılarak takılamaz, 340W Paneller en az 150V girişli MPPT cihaz için olur, 450W üzerindeki paneller 150V cihaza dahi seri bağlanamaz.
Yani Güneş paneli kurarken önemli olan panelinizin sayısı DEĞİL, gücü ve açık devre voltajıdır.
NE ZAMAN SERİ - NE ZAMAN PARALEL YAPILMALI?
Seri bağlantı, klasik panellerde kış şartlarında seri kolda voltajın yükselmesinden kaynaklı olarak avantajlı olabilmektedir. Aynı zamanda seri bağlantıda kablodan geçen akımlar azaldığı içinde kablo kayıplarıda azalmaktadır. ANCAK herhangi bir panelin üzerine 1 karış dahi olsa gölge düşme ihtimali varsa kesinlikle PARALEL bağlantı yapılmalıdır.
Örnek, 3 paneliniz var ve 1 tanesine 1 karış gölge düşüyorsa, mutlaka hepsini paralel bağlantı yapınız.
Bir diğer konu, MPPT cihazların içerisindeki güç dönüştürücülerin verim eğrileri vardır. Yaygın olarak kullanılan BUCK CONVERTER topolojisi(Yani girişteki yüksek voltajı, çıkışta düşük voltaja dönüştüren topoloji), en ideal verimi Çıkış voltajının 2-3 katı seviyesinde verebilmektedir. Bu durumda, panelleri aşırı derecede seri bağlantı yapmak, dönüşüm verimliliğine olumsuz etki eder. Panellerin maksimum gücü verebildiği nokta ise Vmp olarak ifade edilir, 50V açık devre (Voc) gerilimi sahip panelin Maksimum gücü verdiği voltaj değeri (Vmp) 41-42V gibi değerler olmaktadır.
Bu sebeple, Panelleri seri bağlarken Voc yani açık devre gerilimi baz alacağız.
12V Akü grubu için 2 tane 205W-230W panel Seri bağlantı yapılarak bağlanabilir.
12V Akü grubu için 3 tane 205W-230W panel Seri bağlantı yapılarak 100V Cihaza bağlanabilir.
12V Akü grubu için 2 tane 340W panel Paralel bağlantı yapılarak bağlanabilir.
12V Akü grubu için 3 tane 340W panel Paralel bağlantı yapılarak bağlanabilir.
24V Akü grubu için 3 tane 205W panel Seri bağlantı yapılarak 100V Cihaza bağlanabilir.
24V Akü grubu için 2 tane 340W panel Seri bağlantı yapılarak 100V Cihaza bağlanabilir.
24V Akü grubu için 3 tane 340W panel Seri bağlantı yapılarak 100V Cihaza BAĞLANAMAZ. 150Volt Cihaz tercih edilmelidir.
12V Akü grubu için 2 tane 450W panel Paralel bağlantı yapılarak bağlanabilir.
24V Akü grubu için 2 tane 450W panel Paralel bağlantı yapılarak bağlanabilir.
450W ve üzeri Halfcut Paneller 75V ve 100V girişli MPPTlere SERİ BAĞLANMAMALIDIR.
Kısaca, sistemdeki panelleri rastgele seri veya rastgele paralel bağlamak her zaman doğru olmayabilir.
Güneş panelinizi nasıl bağlamanız gerektiği konusunda bilgi almak isterseniz bize ulaşabilirsiniz.
Muhammet ÇELİK
Elektrik Elektronik Yüksek Mühendisi
Havensis Elektronik